Aandacht voor kwetsbare ouderen

Een man van 80 woont alleen, hij is licht dementerend en krijgt hulp van de gemeente bij de verzorging en het huishouden. Zijn kinderen doen de boodschappen. Met de kerstdagen voor de deur controleert de verzorger of er voldoende eten in huis is voor de komende dagen. Ze treft alleen drie blikken soep aan. Bij navraag blijkt dat hij altijd alleen is en het contact met zijn kinderen minimaal. In gesprek met de kinderen blijkt dat zij zich er niet toe kunnen zetten meer te doen omdat hij in het verleden als vader een tiran was en ook hun moeder heeft mishandeld.

Een vrouw van 78 zorgt voor haar demente man. Hij vraagt de hele dag aandacht , loopt achter haar aan  en komt ’s nachts regelmatig zijn bed uit om rond te spoken. Bij het aankleden werkt hij tegen Ze wil hem blijven verzorgen maar de laatste tijd valt ze steeds vaker tegen hem uit . Ook pakt ze hem vaak te stevig beet bij het aankleden waardoor hij blauwe plekken krijgt.

In de zorg neemt het aantal ouderen en  het aantal overbelaste mantelzorgers toe. Zo’n 4,5 miljoen Nederlanders is mantelzorger, vaak voor een oudere. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) stelde begin dit jaar dat 10 procent (450.000 mensen) van de mantelzorgers overbelast is.

Overbelasting van mantelzorgers en oude relatiepatronen, oude pijn zijn belangrijke oorzaken van  ouderenmishandeling. Net als bij kindermishandeling is er vaak sprake van overmacht, onmacht en eigenproblematiek bij de plegers. In het Jeroen Bosch Ziekenhuis bleek bij screening op de Spoedeisende Hulp dat bij een op de zestien ouderen sprake was van signalen van mishandeling. In  2/3 van de situaties betrof het overbelasting van de mantelzorger.

Situaties waarin ouderen mishandeld, verwaarloosd of financieel uitgebuit worden komen dus veel voor.  Te vaak nog is dit een taboe, voor professionals maar ook voor de oudere zelf. Ze schamen zich of voelen zich loyaal naar de mantelzorger. Anderen zijn niet meer in staat hier zelf over aan de bel te trekken. Vaak zullen ze er dus niet zelf over beginnen.

De kwetsbaarheid van deze ouderen betekent dat zij professionals in de zorg nodig hebben om bespreekbaar te maken dat er zorgen zijn. De kunst voor deze professionals is om zonder veroordeling het gesprek aan te gaan over de zorgen die je hebt over de oudere met betrokkenen zelf en met de mantelzorger. En samen te kijken hoe de situatie verbeterd kan worden.

Als verpleegkundige, verzorgende of arts hoef je dit niet alleen te doen. Bespreek wat je waarneemt met collega’s, de aandachtsfunctionaris en vraag advies aan Veilig Thuis.  De stappen van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling geven je houvast hoe te handelen. Je bewust zijn dat het vóórkomt, alert zijn en je zorgen serieus nemen is daarbij een eerste voorwaarde.  

Leer meer over ouderenmishandeling

Augeo heeft een online cursus ontwikkeld voor zorgprofessionals over de aanpak van ouderenmishandeling. In deze cursus leer je onder andere hoe je ouderenmishandeling kunt herkennen en wat je kunt doen om het aan te pakken.

Cursus ouderenmishandeling

Wil je jezelf aanmelden voor de online cursus?
Ga direct naar de catalogus

Demo

Wil je een voorproefje?
Bekijk dan alvast de demo