1. Actueel
  2. Hoe help je een kind dat te maken heeft met een sterfgeval?

Hoe help je een kind dat te maken heeft met een sterfgeval?

Een kind dat een ouder of een andere naaste verliest. Hoe kun je in de klas omgaan met dit soort verdrietige gebeurtenissen? Wat helpt de leerlingen bij het verwerken van zo’n ingrijpende ervaring? Expert Agmar Butcher vertelde daarover bij het congres ‘Leerlingen in een moeilijke thuissituatie’.

Het overlijden van een ouder is een van de dertien meest voorkomende ingrijpende jeugdervaringen. Het meemaken van zo’n ervaring kan een enorme impact hebben op je mentale en fysieke gezondheid, soms een leven lang. Tijdens het congres ‘Leerlingen in een moeilijke thuissituatie’ georganiseerd door Medilex Onderwijs sprak Agmar Butcher (verlies- en rouwtherapeut bij Kei-JIJ) over ziekte en overlijden in het gezin.

Duaal procesmodel

Agmar stelde het Duale Procesmodel centraal (Stroebe en Schut). Dit model gaat ervan uit dat er bij kinderen (maar ook volwassenen) die verlies meemaken, twee processen afwisselend plaatsvinden. Het ene proces is gericht op het verlies, het verdriet en gevoelens van rouw. Het andere proces is gericht op het dagelijkse leven, herstel en de toekomst. Volgens dit model slingeren kinderen als het ware heen en weer tussen het voelen van het verlies en het bezig zijn met het dagelijkse leven. Zoals je bij deze kinderen vaak ziet; het ene moment zijn ze intens verdrietig om de dood van een naaste en het volgende moment gaan ze over tot de orde van de dag en gaan spelen. Agmar gaf aan dat in dit proces veerkracht wordt ontwikkeld: de slingerbeweging tussen pijn en leven maakt dat een kind leert omgaan met deze heftige gevoelens en functioneert in het dagelijkse leven. Als onderwijsprofessional is het goed om dit proces te herkennen en om in te spelen op de behoefte van het kind. Aan de ene kant, het erkennen van verlies en aan de andere kant, het helpen kleine stapjes naar de toekomst te maken.

In deze (Engelstalige video) legt professor Margaret Stroebe uit hoe het duale model werkt. Bekijk video ›

Praktijkvoorbeeld in de klas

Een mooi praktijkvoorbeeld van dit duale procesmodel kwam uit de deelnemersgroep, waarbij na het overlijden van een leerling, de docent de klas in twee delen had opgedeeld. Aan de ene kant van de klas kon je gaan zitten als je niet kon of wilde werken, als je het verlies (wilde) voelen. De andere kan van de klas was ingericht voor kinderen die juist wilde werken; de kant van toekomst en herstel. Kinderen mochten gedurende de dag van kant wisselen, al naar gelang hun behoefte. Zodoende was er ruimte voor beide ‘processen’ en konden kinderen heen en weer bewegen tussen beiden.

Factoren die negatieve gevolgen kunnen tegengaan

Het meemaken van ingrijpende gebeurtenissen, zeker als je er meerdere meemaakt, kan enorme gevolgen hebben. Denk aan een grotere kans op obesitas, angststoornissen, kanker, schooluitval. Kinderen die meerdere ingrijpende ervaringen meemaken kunnen meer moeite hebben met functioneren op school en leren. Deze infographic laat dat zien.

Gelukkig zijn er factoren die de negatieve gevolgen van zo’n nare ervaring als het overlijden op een naaste, (deels) kunnen tegenaan. Deze infographic geeft informatie over de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen en gaat ook in op de beschermende factoren in de kindertijd tegen de effecten van ingrijpende jeugdervaringen.

Download Infographic ›