Zelfmoordscène uit serie 13 Reasons Why wordt aangepast: terecht?

De fictieve, onder jongeren zeer populaire, Netflix serie 13 Reasons Why behandelt ‘moeilijke’ thema’s zoals aanranding, drugsgebruik en zelfdoding. ‘Zo hopen wij de kijker aan te moedigen om hierover te praten’, zegt de actrice die Hannah speelt. De titel van de serie verwijst naar de dertien problemen die het hoofdpersonage ertoe hebben gedreven uit het leven te stappen. Na veel kritiek heeft Netflix de zelfmoordscène (uit seizoen 1) verwijderd.

Realistisch 

‘De serie is heel realistisch opgezet. Veel jongeren zullen zich hierin herkennen’, zegt Lonneke van Leeuwen, onderzoeker bij het Trimbos-instituut. Van Leeuwen doet onderzoek naar het verband tussen massamedia en zelfdoding. Berichtgeving over suïcide, dus ook een fictieve serie, kunnen aanzetten tot kopieergedrag. Media moeten daarom terughoudend zijn. 

Het is niet per definitie een slecht idee om een fictieve serie over zelfdoding te maken. Maar het gaat vooral om hoe je het maakt. Zo worden in de serie herkenbare problemen behandeld; roddelen, zonder toestemming intieme foto’s delen en seksueel geweld. Dat is goed, maar er zijn ook aspecten aan de serie waar Van Leeuwen erg kritisch over is. ‘In het verhaal zie je het geklungel van ouders en leerkrachten die niet weten wat ze met de situatie aan moeten. De serie laat helaas veel minder zien wat je wél moet doen als je opmerkt dat het niet goed met iemand gaat.’

Hulp zoeken

Ook over de verhaallijn is de onderzoeker negatief. ‘De strekking is dat het logisch is dat je overgaat tot zelfdoding als je deze dertien dingen meemaakt. Ik maak bezwaar tegen die onontkoombaarheid: ik vind dat de hoofdpersoon eerder hulp had moeten zoeken en betere hulp had moeten krijgen. Nu wordt, onterecht, geen enkele hoop geboden op herstel’, aldus Van Leeuwen.

Helpt de serie

Helpt de Netflix-serie jongeren die met suïcide gedachten worstelen? Van Leeuwen betwijfelt het. ‘Het is een veelbesproken serie, als zo’n serie jongeren met problemen helpt om met iemand te gaan praten, is het mooi. Uit mijn onderzoek blijkt echter dat angst voor negatieve reacties en schaamte jongeren ervan weerhoudt om hulp te zoeken. Het zou goed zijn als het normaal wordt gevonden om bij de hulpverlening aan te kloppen. Dat je dan niet zwak bent, maar juist dapper. Ik weet niet of 13 Reasons Why daar iets aan bijdraagt.’ Dat was ook niet de bedoeling van de makers, meent Van Leeuwen ’Als preventie hun doel was geweest, hadden ze iets heel anders gemaakt.’

Klik hier voor het volledige interview met Lonneke van leeuwen van het Trimbosinstituut.

Wil jij weten hoe je ‘ zelfmoord’ signalen kunt herkennen? Lees meer hierover in Augeo Magazine.

Lees in Augeo Magazine hoe je een gesprek met een suïcidale jongere begint.