Cookie melding
Augeo gaat zeer zorgvuldig om met haar informatie en zal deze gegevens nooit aan derden ter beschikking stellen.
Wat weten mensen eigenlijk over ingrijpende jeugdervaringen?
De meeste professionals die werken met kinderen en gezinnen weten dat ingrijpende gebeurtenissen uit je jeugd een enorme impact kunnen hebben op je verdere leven, bijvoorbeeld op je gezondheid. Ook is er steeds meer kennis over wat helpt bij het beperken van de gevolgen van die nare gebeurtenissen en over veerkracht. Maar wat is er over dit onderwerp bekend bij het ‘algemene publiek’? Bij jongeren en volwassen? Dat is onderzocht.
De samenwerkende gezondheidsfondsen (SGF) hebben samen met Augeo Foundation een vragenlijst ontwikkeld om in kaart te brengen wat de huidige kennis, houding, gevoelens, behoeften en huidig gedrag van volwassen, ouders en jongeren (t/m 17 jaar) ten aanzien van het onderwerp ingrijpende jeugdervaringen is.
Is de term ‘ingrijpende jeugdervaring’ bekend?
Ongeveer de helft (47%) weet wat het inhoudt en 41% heeft er weleens van gehoord. Slechts voor 12% is het een nieuw begrip. Men noemt voorbeelden als misbruik, mishandeling, scheiding, overlijden, armoede en verslaving. Jongeren noemen ook de inperking van vrijheden door corona als ingrijpende ervaring.
Volwassenen schatten in dat ongeveer twee derde (63%) te maken heeft (gehad) met minimaal één ingrijpende jeugdervaring. Jongeren schatten dit iets lager in (53%). Ter vergelijking, in hetzelfde onderzoek geeft 44% van de volwassenen aan zelf één of meer ingrijpende jeugdervaringen te hebben meegemaakt en bij de jongeren is dat 45%.
De meeste mensen zijn het erover eens dat je vaak lange tijd last kan houden van de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen. Qua kennis over de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen is nog wel wat te winnen. De gevolgen worden door de respondenten vooral gelinkt aan de psychische gezondheid. Men is veel minder bekend met de invloed die het kan hebben op lichamelijk groei en ontwikkeling en lichamelijke gezondheid. Ook gelooft men dat de impact van de ervaring groter is als je zelf het slachtoffer bent dan wanneer je er getuige van bent, terwijl uit de literatuur bekend is dat ook voor getuigen de impact vaak groot is.
Driekwart van de ouders staat regelmatig stil bij het effect dat ze kunnen hebben op het leven van hun kinderen. Dit geldt voor zowel ouders met als zonder ingrijpende jeugdervaringen. Zo zijn ze zich bijvoorbeeld bewust van hun voorbeeldfunctie en voelen ze onzekerheid of ze het wel goed doen. De helft van de ouders is bewust bezig met het voorkomen van ingrijpende jeugdervaringen bij hun kinderen. Dit is sterker voor ouders die zelf ingrijpende ervaringen hebben meegemaakt.
Wat is er bekend over veerkracht?
Het begrip ‘veerkracht’ is bij de meeste mensen wel bekend, slechts 9% van de volwassenen heeft er nog niet van gehoord. Het wel of niet ervaren van veerkracht heeft volgens de respondenten te maken met ‘coping’: goed met tegenslagen om kunnen gaan. Wanneer je veel blijft hangen in negativiteit, voel je je minder veerkrachtig. Bijvoorbeeld als je moeilijk kan omgaan met veranderingen, dingen niet goed los kan laten, je emoties niet goed kan reguleren of onzekere gevoelens hebt.
Wanneer je goede copingstrategieën hebt gevonden, voel je je veerkrachtiger, bijvoorbeeld relativeren, omzetten in kracht, sporten.
De top-5 van dingen die genoemd worden die volgens respondenten het meest bijdragen aan veerkracht zijn:
- Goed slapen (48%)
- Relaties met betrouwbare/liefdevolle mensen (46%)
- Ritme houden (41%) / Emoties herkennen en benoemen (41%)
- Voldoende beweging (38%)
- Gevoelens uiten (37%)
Bij volwassenen die zelf meerdere ingrijpende jeugdervaringen meemaakten worden ‘emoties herkennen en benoemen’ (45% vs. 39%) en ‘mindfulness’ (12% vs. 6%) vaker genoemd als veerkrachtfactor. Jongeren noemen vaker hulp of steun vragen als belangrijke veerkrachtfactor (49% vs. 28%)en zien bijvoorbeeld ‘onderdeel zijn van een groep’ vaker als helpend dan volwassen (19% vs. 8%). Zij denken minder aan leefstijlelementen dan volwassenen.
Vrouwen kiezen meer de emotionele aspecten en mannen meer de 'doe aspecten', zoals plannen en dingen ondernemen.
Kun jij zelf iets betekenen in het versterken van veerkracht?
Volwassenen realiseren zich dat ze (een positieve) invloed kunnen hebben op het welzijn van een kind. Men ziet vooral mogelijkheden om steun te geven aan kinderen die dichtbij staan, maar voelt zich minder in de positie om het ook daadwerkelijk te doen als de afstand groter wordt.
Ondanks dat zeker de helft zich wel in de positie voelt om steun te bieden aan kinderen die dichtbij hen staan, 19% geeft regelmatig steun. Twee op de vijf volwassenen (38%) weet niet op welke manieren ze steun zouden kunnen bieden. Wanneer gevraagd wordt wat voor steun ze zelf hebben ontvangen of graag hadden willen ontvangen, wordt o.a. een luisterend oor, steun en aandacht van ouders, praten met het netwerk, begrip en erkenning en serieus genomen worden genoemd. Jongeren noemen daarbij ook nog afleiding, vrienden en steun op school.
Wie zou er moeten helpen om de gevolgen van ingrijpende ervaringen terug te dringen?
Ouders en familie hebben volgens volwassenen de grootste verantwoordelijkheid om (het effect van) ingrijpende jeugdervaringen terug te dringen, daarna volgen instellingen als gezondheidszorg en onderwijs. Slechts een kwart (24%) vindt dat de overheid verantwoordelijkheid zou moeten nemen om (het effect van) ingrijpende jeugdervaringen terug te dringen. Jongeren leggen juist de verantwoordelijkheid vaker bij zichzelf en hun vrienden. Ook verwacht 43% van de jongeren een rol van het onderwijs.
