Studenten mbo en hbo: Communiceren over seksualiteit en relaties

Studenten kunnen in hun werk met kinderen of volwassenen te maken krijgen met hun seksuele ontwikkeling of seksuele behoeften. Docenten kunnen studenten hierop voorbereiden. Deze e-learning helpt hen hierbij.

Wat komt aan de orde?

• Fasen in seksuele ontwikkeling
• Seksuele risico’s van verschillende doelgroepen
• Seksueel grensoverschrijdend gedrag en handelingsmogelijkheden
• Creëren van een veilige sfeer en omgaan met persoonlijke of ongepaste vragen

Bovenstaande kennis wordt toegepast in interactieve videocasussen. Ook vertellen een professional en een docent over eigen ervaringen.

Aanvullende informatie

• In samenwerking met Rutgers WPF
• In opdracht van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)
• Na afronding van de e-learning kunnen docenten een 'Bewijs van deelname' downloaden.

duur: 1 uur

Gespreksoefening met moeder Shanna

Doelgroep

MBO: Pedagogisch Werk/ Onderwijsassistent, VZ-IG (Kraamzorg)
HBO: PABO, Lerarenopleiding/ ALO, Verpleegkunde (consultatiebureau)

Als je opvallend gedrag signaleert bij een kind, kan het ingewikkeld zijn om hier met ouder(s) over te praten. Communiceren volgens de LSD-methode kan dan helpen. In deze e-learning oefenen studenten hiermee in een gesprek met moeder Shanna. Haar zoontje van 4 vertoont probleemgedrag. 

Wat komt aan de orde?

• Oog en oor hebben voor verbale en non-verbale communicatie
• Op het juiste moment een goede samenvatting geven 
• Doorvragen om de situatie te verhelderen
• Toepassen van deze technieken in een interactieve videocasus (moeder Shanna) en andere praktijksituaties

Na afronding van de e-learning kunnen studenten een 'Bewijs van deelname' downloaden. 

In opdracht van

De ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

duur: 1 uur

Gespreksoefening met kind Anouar

Doelgroep:

MBO: Pedagogisch Werk, Onderwijsassistent
HBO: PABO, lerarenopleiding

Soms vertelt een kind je spontaan iets over moeilijkheden in zijn of haar thuissituatie. Je eerste doel is het kind te laten merken dat het gehoord wordt. Je wilt het kind graag goed begrijpen. Actief luisteren kan je daarbij helpen. Actief luisteren is een houding waardoor je laat merken dat je echt aandacht hebt en luistert zonder zelf in te vullen of te snel zelf met oplossingen te komen.
In deze cursus oefen je hiermee.

Wat komt aan de orde?

De cursus bestaat uit twee onderdelen. In het eerste onderdeel oefen je door het voeren van een gesprek aan de hand van interactieve videofragmenten. Een voorbeeldgesprek uit de praktijk met Anouar, een jongen van 12. Je roept hem bij je omdat hij uit boosheid een ander kind is aangevlogen. In het tweede onderdeel oefen je aan de hand van andere praktijkvoorbeelden verder met Actief Luisteren.

• Je leert hoe je kan luisteren naar een kind zonder zelf al in te vullen
• Je leert oog en oor te hebben voor verbale en non-verbale communicatie
• Je leert wat een goede samenvatting is en welk effect dit heeft.
• Je leert welke vragen je kan stellen om de situatie te verhelderen

duur: 30 min.

MBO Pedagogisch werk en onderwijsassistent: Leren signaleren

Studenten Pedagogisch werk zullen in hun toekomstige beroep soms zorgen hebben over de veiligheid of het welzijn van een kind. In deze e-learning leren zij aan de hand van praktijkvoorbeelden wat ze dan kunnen doen.

Wat komt aan de orde?

• Wat is huiselijk geweld?
• Vormen van huiselijk geweld
• Oorzaken en gevolgen van huiselijk geweld
• Signalen van kindermishandeling en huiselijk geweld
• Taken en verantwoordelijkheden van een pedagogisch medewerker volgens de wet Meldcode, 
• De invloed van eigen emoties, normen en waarden  

Aanvullende informatie

• Na afronding van de e-learning maken studenten een toets, waarna ze een 'Bewijs van deelname' ontvangen.
• Ontwikkeld in samenwerking met Nova College, ROC Nijmegen, ROC van Amsterdam, ROC Rivor, Graafschap College, Zadkine Rotterdam
• In opdracht van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

duur: 2,5 uur

Docenten mbo en hbo: Lesgeven over geweld in afhankelijkheidsrelaties

Studenten kunnen in hun toekomstig beroep mensen tegenkomen die slachtoffer of pleger zijn van huiselijk geweld. Het is daarom belangrijk dat ze al tijdens hun studie leren hoe ze kunnen handelen bij signalen. Deze e-learning geeft docenten handvatten voor het lesgeven over dit thema.

Wat komt aan de orde?

• Eigen voorbereiding op de lessen over huiselijk geweld
• Creëren van een veilige sfeer
• Omgaan met emotionele reacties in de groep
• Toerusten van studenten om huiselijk geweld te signaleren en te bespreken
• Eigen ervaringen met huiselijk geweld: van studenten, maar de docent zelf 
• Docenten vertellen over hun ervaringen met het lesgeven over huiselijk geweld

N.B. deze e-learning gaat  niet in op de begrippen kindermishandeling en huiselijk geweld of over wat de wet Meldcode inhoudt. Voorkennis hierover is een vereiste, zie hiervoor de e-learning Werken met een meldcode.

Na afronding van de e-learning kunnen docenten een 'Bewijs van deelname' downloaden.

In opdracht van

De ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)

duur: 1 - 1.5 uur

Docenten mbo en hbo: Communiceren over seksualiteit

Studenten aan zorg-, pedagogische, en agogische opleidingen gaan later werken met mensen. Ze kunnen dan ook te maken krijgen met de seksuele ontwikkeling of seksuele behoeften van de mensen met wie ze werken. Als docent in het beroepsonderwijs kun je je studenten daarop voorbereiden. De cursus Communiceren over seksualiteit en relaties helpt je daarbij.

Wat komt aan de orde?

• Wat houdt een gezonde seksuele ontwikkeling in?
• Wat zijn seksuele risico’s van verschillende doelgroepen?
• Hoe herken je seksueel grensoverschrijdend gedrag en hoe pak je dat aan?
• Hoe geef je les over seksualiteit?
• Hoe creëer je een veilige sfeer en hoe ga je om met persoonlijke of ongepaste vragen?

Aan de hand van videofragmenten kun je oefenen met de opgedane kennis. Ook kun je luisteren naar de ervaringsverhalen van een aantal professionals en een docent.

Toets: ja

duur: 2 - 2.5 uur

Stress-sensitief communiceren

Het is niet eenvoudig om een gesprek te voeren in situaties waarbij stress en trauma's een grote rol spelen. In deze cursus legt kinder- en jeugdpsychiater Professor Adriaenssens uit hoe kennis over de werking van de hersenen kan helpen bij gesprekken over huiselijk geweld. Hij behandelt verschillende casussen en maakt gebruik van animaties en videobeelden.

Tijdens de cursus

In deze cursus wordt onder andere antwoord gegeven op de volgende vragen:

• Hoe herken je hoogoplopende emoties?
• Welke hersengebieden zijn actief tijdens een gesprek?
• Welke gesprekstechnieken helpen als emoties een gesprek belemmeren?

Aanvullende informatie

• Interview: Peter Adriaenssens
• E-college: 0,5 uur
• Oefenmodule: 0,5 uur
• Toets: ja

duur: 1 uur

Leerdoelen

• Je leert wat een goede basishouding is voor een gesprek.
• Je leert wat de functie van emoties is en welk effect ze hebben op communicatie.
• Je leert welke gesprekstechnieken je kunt gebruiken. Bijvoorbeeld: reflecteren, de interne dialoog extern maken, eigen deskundigheid benutten, expertise van de ouder/mantelzorger erkennen.

Accreditatie

• ABAN ABAN (Accreditatie Bureau Algemene Nascholing): 0,5 punten
• KCKZ KCKZ (Kenniscentrum Kraamzorg): 1 punt
• VenV Kwaliteitsregister V&V (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland): 1 punt
• KNOV KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen): 1 punt

Langetermijngevolgen van kindermishandeling

De cursus Langetermijngevolgen van kindermishandeling gaat over de impact die het opgroeien onder langdurig stressvolle omstandigheden kan hebben en hoe dit allerlei klachten op volwassen leeftijd kan veroorzaken. Je leert in de cursus wat de gevolgen kunnen zijn voor onder andere het leren, gedrag, gezondheid (fysiek en mentaal) en ouderschap. En hoe het komt dat ingrijpende jeugdervaringen zo langdurig en op zoveel gebieden schadelijke gevolgen kunnen hebben. Experts vertellen daarover en je hoort voorbeelden uit de praktijk. Je reflecteert op hoe je in jouw werk van betekenis kan zijn voor mensen met ingrijpend jeugdervaringen en hoe jij bescherming kan bieden tegen deze negatieve gevolgen.

Aanvullende informatie

• Module:1 uur
• Toets: nee

duur: 1 uur

Leerdoelen

Na deze cursus:

• Begrijp je hoe deze gevolgen kunnen ontstaan en hoe het kan dat deze langdurig kunnen zijn.
• Weet je op welke gebieden de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen in de volwassenheid kunnen optreden.
• Ben je je ervan bewust welke mogelijke link er tussen iemands klachten en ingrijpende jeugdervaringen zijn.

Docenten mbo pedagogisch werk en onderwijsassistent: Docentenmateriaal Leren signaleren

De opleidingsspecifieke docentenhandleiding bevat lessuggesties, werkvormen, gespreksoefeningen en tips. Ook worden de verschillende leerproducten van het leerpakket toegelicht. Er is een voorbeeldleerlijn opgenomen met daarin de verschillende e-learningcursussen en klassikale activiteiten. Deze leerlijn kan als hulpmiddel gebruikt worden bij het vormgeven van het curriculum. 

duur: nvt

Primair onderwijs: Steun bieden aan vluchtelingenkinderen

Vluchtelingenkinderen maken vaak een opeenstapeling van stressvolle gebeurtenissen mee en kunnen chronische stress ervaren. De meeste vluchtelingenkinderen zullen zonder professionele hulp hiervan herstellen. Leerkrachten kunnen daar een belangrijke rol bij spelen en de natuurlijke veerkracht van kinderen versterken.  

Uit onderzoek weten we dat steun van betrouwbare volwassenen cruciaal is voor het herstel van kinderen met stressklachten. Leerkrachten kunnen zo’n betrouwbare volwassene zijn, steun bieden en het gevoel van veiligheid van kinderen vergroten. Hiervoor kunnen ze vaardigheden inzetten die zij vaak al benutten voor andere kinderen in de klas. In deze cursus leren leerkrachten over stress bij kinderen en hoe zij daarmee om kunnen gaan. Zodat kinderen zich weer veilig voelen en weer kunnen leren.

De cursus bestaat uit verschillende onderdelen die flexibel en separaat van elkaar kunnen worden gevolgd. In totaal bevat de cursus 4 uur lesstof.

In de verschillende onderdelen wordt gewerkt met uiteenlopende werkvormen waaronder casuïstiek en animaties. De lesstof in de cursus is breder toepasbaar dan alleen op vluchtelingenkinderen en komt ten goede aan alle leerlingen. De insteek voor deze cursus is dat je blijft handelen zoals je altijd al doet als leerkracht, maar met extra aandacht voor de achtergrond van vluchtelingenkinderen.

Wat komt aan de orde?

Het eerste onderdeel van de cursus behandelt theorie over opeenstapeling van  stress bij kinderen. In dit onderdeel wordt ook aandacht besteed aan veerkracht en het natuurlijke herstel van kinderen. Hierna volgen 6 thematische onderdelen. Alle onderdelen gaan uit van het perspectief hoe een leerkracht de veerkracht en het herstel van kinderen kan bevorderen.

Thema’s in deze cursus zijn:

• Veiligheid vergroten:
  Zorgen dat een kind zich veilig voelt in de klas door zelf een veilige  persoon te zijn en een veilige schoolomgeving te bieden.
• Emoties hanteren:
  Kinderen ondersteunen bij het begrijpen, uiten en beheersen van hun emoties. Leren omgaan met stressreacties van kinderen.  
• Gedrag reguleren:
  Kinderen ondersteunen met begrip voor hun situatie, zodat leerkrachten gewenst gedrag kunnen stimuleren en ongewenst gedrag kunnen corrigeren op een manier die veilig voelt voor kinderen met chronische stress.
• Relaties stimuleren:
  Een positieve en steunende relatie met vluchtelingenkinderen opbouwen en relaties tussen kinderen onderling stimuleren.
• Ouders betrekken:
  Samenwerken met ouders met begrip voor hun achtergrond, en hun rol als opvoeder en belangrijkste steunfiguur voor hun kind versterken.
• Zorgen voor kinderen en zorgen voor jezelf:
  Leren wanneer hulp ingeschakeld moet worden voor kinderen en inzicht in welke hulp mogelijk is. Zorgen voor jezelf om te voorkomen dat je overweldigd raakt door het verhaal van vluchtelingenkinderen. 

duur: 4 uur (mogelijkheid om de cursus in delen te volgen)