Kinderafdeling - Verpleegkundigen: Werken met de meldcode

Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor verpleegkundigen op de kinderafdeling. De cursus gaat over het signaleren van kindermishandeling en hoe je dan moet handelen. De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is daarbij de leidraad. Je leert over de verschillende vormen van kindermishandeling. In de cursus leer je hoe je de signalen kunt herkennen en wat je – vanuit jouw rol – kunt doen.

duur: 1,5 uur

Leerdoelen

• Je leert wat huiselijk geweld is.
  • Begrijpen en identificeren van de verschillende vormen van huiselijk geweld.
  • Herkennen van risicofactoren en begrijpen welke impact huiselijk geweld kan hebben zowel op korte als op lange termijn.
  • Bewustwording van je verantwoordelijkheid als verpleegkundige bij mogelijke signalen van kindermishandeling of huiselijk geweld
• Je leert welke signalen kunnen wijzen op huiselijk geweld;
  • Herkennen van gedrags- en interactiesignalen bij kinderen en hun ouder(s).
  • Onderscheiden van toegebracht versus accidenteel letsel, door locatie, frequentie of patronen van het letsel.
• Je leert wat de verplichte kindcheck inhoudt en voor jouw werk betekent.
• Je leert over het belang van een top-teenonderzoek.
• Je leert hoe je systematisch kan signaleren door gebruik te maken van signaleringsvragen.
• Je leert werken volgens de vijf stappen van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

Accreditatie

• VenV Kwaliteitsregister V&V (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland): 2 punten

Kinderafdeling - Artsen: Werken met de meldcode

Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor kinderartsen. De cursus gaat over het signaleren van kindermishandeling en hoe je dan moet handelen. De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is daarbij de leidraad. Je leert over de verschillende vormen van kindermishandeling. In de cursus leer je hoe je de signalen kunt herkennen en wat je – vanuit jouw rol – moet doen.

duur: 1,5 uur

Leerdoelen

• Je leert wat kindermishandeling is.
  • Begrijpen en identificeren van de verschillende vormen van kindermishandeling, waaronder fysieke, psychische, seksuele mishandeling, en verwaarlozing.
  • Herkennen van risicofactoren en begrijpen welke impact kindermishandeling kan hebben op de ontwikkeling en het welzijn van kinderen, zowel op korte als op lange termijn.
  • je bewust worden van je verantwoordelijkheid als arts bij mogelijke signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling.
• Je leert welke signalen kunnen wijzen op huiselijk geweld.
  • Herkennen van gedrags- en interactiesignalen bij kinderen en hun ouder(s).
  • Onderscheidden van toegebracht versus accidenteel letsel, door locatie, frequentie of patronen van het letsel.
• Je ziet hoe een expert een top-teenonderzoek uitvoert.
• Je leert hoe je systematisch kan signaleren door gebruik te maken van signaleringsvragen.
• Je leert werken volgens de vijf stappen van een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.

Accreditatie

• ABAN ABAN (Accreditatie Bureau Algemene Nascholing): 1,5 punten

Zorgprofessionals – Afdelingen en poli’s: Werken met de meldcode

Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals op afdelingen of de poli’s in het ziekenhuis (met uitzondering van SEH, kinderafdeling en geriatrie). Ook voor radiologen en radiologisch laboranten. De cursus gaat over het signaleren van en handelen bij vermoedens van verschillende vormen van huiselijk geweld: kindermishandeling, partnergeweld en ouderenmishandeling. De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is daarbij leidraad. Ook leer je over de verplichte kindcheck en over de mantelzorgverlenerscheck.

duur: 1,5 uur

Leerdoelen

• Je leert wat huiselijk geweld is.
  • Begrijpen en identificeren van de verschillende vormen van huiselijk geweld.
  • Herkennen van risicofactoren en begrijpen welke impact huiselijk geweld kan hebben zowel op korte als op lange termijn.
  • Ontwikkelen van empathie voor slachtoffers van huiselijk geweld
  • Bewustwording van je verantwoordelijkheid om in te grijpen en hulp te zoeken wanneer je tekenen van huiselijk geweld opmerkt.
• Je leert welke signalen kunnen wijzen op huiselijk geweld;
  • Herkennen van gedrags- en interactie signalen bij verschillende doelgroepen.
  • Alert zijn op het onderscheid tussen toegebracht- en accidenteel letsel, door locatie, frequentie of patronen.
• Je leert wat de verplichte kindcheck / mantelzorgverlenerscheck inhoudt en voor jouw werk betekent.
• Je leert systematisch te signaleren a.d.h.v. signaleringsvragen.
• Je leert werken volgens de vijf stappen van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Je krijgt handvatten hoe je een gesprek met de patiënt aangaat over (je zorgen over) zijn of haar veiligheid.

Accreditatie

• ABAN ABAN: 1,5 punten
• VenV Kwaliteitsregister V&V (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland): 2 punten

Ziekenhuismedewerkers: Signaleren huiselijk geweld en kindermishandeling

Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor iedereen die in het ziekenhuis werkt maar geen arts of verpleegkundige is. Als je in het ziekenhuis werkt, zie je veel mensen voorbij komen. Daarbij vang je soms signalen op waarover je je zorgen kunt maken. In deze cursus leer je wat we verstaan onder huiselijk geweld en kindermishandeling, hoe je signalen kunt herkennen en wat je met deze signalen kunt doen.

duur: 0,5 uur

Leerdoelen

• Je leert wat we onder huiselijk geweld verstaan.
• Je kan voorbeelden geven van huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Je leert wat oorzaken van huiselijk geweld en kindermishandeling kunnen zijn.
• Je leert over het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Je kan voorbeelden geven van signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling in je eigen werkpraktijk.
• Je leert dat huiselijk geweld en kindermishandeling (langetermijn)gevolgen kunnen hebben.
• Je leert wat je met signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling kan doen.

Ziekenhuizen: Herhaalcursus werken met de meldcode

Je ontvangt twee versies van de herhaalcursus, namelijk die voor de ziekenhuismedewerkers algemeen en een (nog kortere) versie speciaal voor artsen en medisch specialisten.

1. Ziekenhuizen: Herhaalcursus werken met de meldcode

Als verpleegkundige of medisch zorgprofessional pas je de stappen van de meldcode niet dagelijks toe. Toch is het belangrijk dat je deze kennis blijft herhalen, zodat je weet hoe te handelen wanneer je je zorgen maakt om een kind. In deze herhaalcursus wordt jouw kennis over de stappen van de meldcode weer opgefrist. Daarnaast is er in deze cursus veel aandacht voor het gebruiken van de meldcode in de praktijk. Collega’s in ziekenhuizen delen hun ervaringen met de meldcode: waar ze tegenaan lopen en hoe zij dat oplossen. En je kunt aan de slag met een paar korte casusvoorbeelden uit de praktijk. Ook kun je de gespreksvoering met ouders oefenen aan de hand van filmpjes: hoe je je zorgen deelt met ouders, hoe je omgaat met oplopende emoties en hoe je vertelt dat je gaat melden.

2. Artsen: Herhaalcursus werken met de meldcode

Als specialist pas je de stappen van de meldcode niet dagelijks toe. Toch is het belangrijk deze kennis te herhalen, zodat je weet hoe te handelen wanneer je je zorgen maakt om een kind of volwassene. In deze herhaalcursus wordt jouw kennis over de stappen van de meldcode weer opgefrist. Aan de hand van een paar voorbeelden en dilemma’s uit de praktijk wordt het praktisch gemaakt. Ook kun je de gespreksvoering met ouders oefenen aan de hand van filmpjes: hoe je zorgen met ouders kunt delen, hoe je omgaat met oplopende emoties en hoe je vertelt dat je gaat melden.

duur: herhaalcursus ziekenhuis – 30 minuten | herhaalcursus artsen – 20 minuten

Leerdoelen

• In deze cursus fris je je kennis op over de meldcode: het doel, de signalen en de inhoud van de stappen.
• Je reflecteert op belemmeringen die andere professionals in de praktijk tegenkomen. 
• Aan de hand van vragen uit de praktijk oefen je met het toepassen van je kennis in praktijksituaties. 
• Je verdiept je kennis en vaardigheden in gespreksvoering met ouders.

Geïllustreerd door korte filmpjes leer je hoe je je zorgen onder woorden kan brengen en daarin goed kan reageren op de emoties van de ouder. Ook oefen je het benoemen naar ouders dat je gaat melden bij Veilig Thuis. 

Gespreksoefeningen voor de zorg

Signalen of vermoedens van onveilige gezinssituaties bespreken met de patiënt/cliënt of zijn of haar ouders vinden veel zorgprofessionals lastig. In deze online gespreksoefeningen oefen je de communicatietechnieken die daar houvast bij bieden : Schakelen tussen communicatieniveau ’s, emotieregulatie en luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD). De gespreksoefening bestaat steeds uit twee onderdelen: je oefent eerst met een gesprek aan de hand van een videocasus, daarna doe je verdiepingsoefeningen met de betreffende gesprekstechniek.

Hieronder vind je een overzicht van de gespreksoefeningen en voor welke sectoren en professionals deze geschikt zijn.

• Gespreksoefening met moeder: mevrouw Gadema
  Vooral geschikt voor professionals uit de JGZ, GGZ, paramedische zorg en huisartsenzorg (POH)

  Dit is een gesprek met mevrouw Gadema die psychische problemen heeft. Je maakt je zorgen over haar dochter en bespreekt deze zorgen met haar. In dergelijke gesprekken kunnen de emoties hoog oplopen en dat kan spannend zijn voor jou als professional. Een aantal gesprekstechnieken kan dan helpen om aandacht aan de emoties te geven zodat deze wat kunnen zakken en je weer verder kan praten over de inhoud.

• Gespreksoefening met cliënt Simone
  Vooral geschikt voor professionals in de paramedische zorg, verloskunde en huisartsenzorg (POH)

  Dit is een gesprek met cliënt Simone, die zwanger is. Ze kampt met vermoeidheidsklachten en ervaart thuis veel spanningen. Je maakt je zorgen om haar situatie en wil dit bespreken. Je leert de verschillende communicatieniveaus te gebruiken in een gesprek over zorgelijke signalen met een cliënt of zijn/haar ouder. Je oefent wanneer het schakelen naar welk communicatieniveau effectief is.

• Gespreksoefening met collega Erik
  Vooral geschikt voor professionals uit de Huisartsenzorg (assistenten, triagisten en POH) en voor Verpleegkundigen (Ziekenhuis)

  Dit is een gesprek van een zorgprofessional met de behandelend arts Erik. Je hebt zorgen over jouw patiënt, mevrouw Martina, en wil dat Erik deze zorgen met haar bespreekt. Als je zorgen over een patiënt overdraagt aan een verantwoordelijke collega kan het gebeuren dat deze er niet voor open staat. In zo'n situatie kunnen de vier communicatieniveaus helpen om duidelijk te zijn maa r ook oog te houden voor de positie van de ander.

• Gespreksoefening met cliënt Mehmet
  Vooral geschikt voor professionals in de gehandicaptenzorg, thuiszorg en paramedische zorg

  Dit is een gesprek met Mehmet, een jonge man die vanwege een beperking afhankelijk is van zorg. Je gaat met hem in gesprek omdat zijn gedrag veranderd is de laatste tijd en jij je zorgen over hem maakt. Je leert in deze oefening te schakelen tussen inhoud en gevoelsniveau en je ervaart welk effect dit heeft op het gesprek. Ook leer je hoe je kunt samenvatten of vragen stellen zonder oordeel of eigen interpretatie en wanneer het stellen van open of gesloten vragen effectief is in een gesprek.

• Gespreksoefening met mantelzorger meneer Ketelman
  Vooral geschikt voor professionals in de ouderenzorg, ziekenhuizen, paramedische zorg en huisartsenzorg (assistenten en (POH).

  Dit is een gesprek met mantelzorger, de heer Ketelman, die voor zijn vrouw zorgt. Mevrouw Ketelman is jouw cliënt. De zorg voor zijn vrouw lijkt de heer Ketelman boven het hoofd te groeien. Je bespreekt jouw zorgen met hem. Je leert hoe je emoties van de mantelzorger kan laten zakken door de verschillende gesprekstechnieken op het juiste moment en op een effectieve manier in te zetten.

duur: 30 minuten per gespreksoefening

Leerdoelen

• Je leert gesprekstechnieken om emoties te reguleren 
  • De interne dialoog benoemen en bespreken
  • Reflecteren
  • De expertise van de ouder/mantelzorger erkennen
  • Handelen als professional
  • Een aanbod doen: help mij om uw kind / partner/ ouder te helpen
• Je leert luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD)
  • Luisteren: verbale en non-verbale communicatie
  • Samenvatten: inhoud en emotie
  • Doorvragen: open en gesloten vragen 
• Je leert schakelen tussen communicatieniveaus.
  Deze niveaus geven inzicht als een gesprek stagneert en geven handvatten om deze blokkade op te heffen door te schakelen.
  • Inhoud: waarover gaat het gesprek?
  • Procedure: hoe gaan we het bespreken, wat zijn de spelregels?
  • Interactie/relatie: hoe gaan we met elkaar om?
  • Gevoel: welke emoties spelen een rol?

Stress-sensitief communiceren

Het is niet eenvoudig om een gesprek te voeren in situaties waarbij stress en trauma's een grote rol spelen. In deze cursus legt kinder- en jeugdpsychiater Professor Adriaenssens uit hoe kennis over de werking van de hersenen kan helpen bij gesprekken over huiselijk geweld. Hij behandelt verschillende casussen en maakt gebruik van animaties en videobeelden.

Tijdens de cursus

In deze cursus wordt onder andere antwoord gegeven op de volgende vragen:

• Hoe herken je hoogoplopende emoties?
• Welke hersengebieden zijn actief tijdens een gesprek?
• Welke gesprekstechnieken helpen als emoties een gesprek belemmeren?

Aanvullende informatie

• Interview: Peter Adriaenssens
• E-college: 0,5 uur
• Oefenmodule: 0,5 uur
• Toets: ja

duur: 1 uur

Leerdoelen

• Je leert wat een goede basishouding is voor een gesprek.
• Je leert wat de functie van emoties is en welk effect ze hebben op communicatie.
• Je leert welke gesprekstechnieken je kunt gebruiken. Bijvoorbeeld: reflecteren, de interne dialoog extern maken, eigen deskundigheid benutten, expertise van de ouder/mantelzorger erkennen.

Accreditatie

• ABAN ABAN (Accreditatie Bureau Algemene Nascholing): 0,5 punten
• KCKZ KCKZ (Kenniscentrum Kraamzorg): 1 punt
• VenV Kwaliteitsregister V&V (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland): 1 punt
• KNOV KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen): 1 punt

Zorgprofessionals: Ouderenmishandeling

Ouderenmishandeling is een onacceptabel maatschappelijk probleem dat lang niet altijd wordt opgemerkt. Het probleem kan hierdoor groter zijn dan uit de cijfers bekend is.

In je werk zie of hoor je soms dingen waardoor je je zorgen maakt over de veiligheid of welzijn van een oudere. In deze cursus leer jij hoe je ouderenmishandeling kunt herkennen en wat je kunt doen om ouderenmishandeling aan te pakken.

Aanvullende informatie

• De online cursus is gemaakt door de Augeo, in samenwerking met de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).
• Door de interactieve werkvormen ga je zelf actief met de informatie aan de slag. De leerstof wordt afgewisseld met videofragmenten van een verpleegkundige die vertelt over voorbeelden uit de praktijk.

duur: 1 uur

Leerdoelen

• Je krijgt informatie over de mate en vormen waarin ouderenmishandeling voorkomt.
• Je leert welke risicofactoren de kans op ouderenmishandeling vergroten.
• Je leert hoe je signalen van ouderenmishandeling kunt herkennen bij een patiënt.
• Je leert hoe je je zorgen bespreekt met de patiënt.
• Je leert welke stappen jij als professional kunt ondernemen wanneer je ouderenmishandeling vermoed.

Accreditatie

• VenV Kwaliteitsregister V&V (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland): 1 punt

Langetermijngevolgen van kindermishandeling

De cursus Langetermijngevolgen van kindermishandeling gaat over de impact die het opgroeien onder langdurig stressvolle omstandigheden kan hebben en hoe dit allerlei klachten op volwassen leeftijd kan veroorzaken. Je leert in de cursus wat de gevolgen kunnen zijn voor onder andere het leren, gedrag, gezondheid (fysiek en mentaal) en ouderschap. En hoe het komt dat ingrijpende jeugdervaringen zo langdurig en op zoveel gebieden schadelijke gevolgen kunnen hebben. Experts vertellen daarover en je hoort voorbeelden uit de praktijk. Je reflecteert op hoe je in jouw werk van betekenis kan zijn voor mensen met ingrijpend jeugdervaringen en hoe jij bescherming kan bieden tegen deze negatieve gevolgen.

Aanvullende informatie

• Module:1 uur
• Toets: nee

duur: 1 uur

Leerdoelen

Na deze cursus:

• Begrijp je hoe deze gevolgen kunnen ontstaan en hoe het kan dat deze langdurig kunnen zijn.
• Weet je op welke gebieden de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen in de volwassenheid kunnen optreden.
• Ben je je ervan bewust welke mogelijke link er tussen iemands klachten en ingrijpende jeugdervaringen zijn.

Artsen en verpleegkundigen: Howard Dubowitz, the importance of medicine in tackling neglect

In dit e-college vertelt professor Howard Dubowitz wat artsen en verpleegkundigen kunnen doen voor gezinnen waar mogelijk sprake is van verwaarlozing. Dubowitz vertelt wat hij verstaat onder verwaarlozing, hoe je als arts of verpleegkundige verwaarlozing kunt opmerken en hoe je in gesprek kunt gaan en bovenal ouders kunt betrekken bij het vinden van oplossingen.

Aanvullende informatie

Deze cursus is Engelstalig. De video’s zijn voorzien van Nederlandse ondertiteling.

Howard Dubowitz is professor in de kindergeneeskunde en directeur van het “Center for Families” aan de universiteit van Maryland School of Medicine in Baltimore. Daarnaast is hij bestuurslid van ISPCAN (International Society for the Prevention of Child Abuse and Neglect). Tevens is hij docent/spreker en onderzoeker. Hij heeft meer dan 150 publicaties geschreven en is auteur van het boek: Neglected Children, Research, Practice, and Policy (1999) en co-auteur van het boek: Handbook for Child Protection Practice (2000).

duur: 45 minuten

Leerdoelen

• Je leert wat verwaarlozing is en wat het betekent vanuit het perspectief van het kind.
• Je leert hoe je het kunt herkennen, lichamelijk en psychisch;
• Je leert hoe je op een constructieve en empathische manier hoe je ouders kunt ondersteunen en welke effecten dit heeft op ouder en kind.
• Je wordt ervan bewust welke invloed je houding en manier van handelen heeft op de hulpverlening.
• Je leert wat de impact is van verwaarlozing op het leven van kinderen en waarom steun bieden aan de kinderen zelf ook belangrijk is.

Schadelijke Praktijken

Gedwongen worden te trouwen met iemand die je niet zelf hebt gekozen, mishandeld worden omdat je de eer van de familie hebt aangetast, achtergelaten worden in het herkomstland (van je ouders) omdat je verwestert of genitaal verminkt worden omdat de traditie dit voorschrijft. Ook in Nederland komt dit voor. Het zijn voorbeelden van schadelijke praktijken die in Nederland verboden zijn.
Als professional heb je een belangrijke rol in het voorkomen of stoppen van deze vormen van geweld. Deze cursus biedt je praktische tips hoe je het kan signaleren, er over kan communiceren en wat je kan doen wanneer je vermoedt dat een kind, jongere of volwassene met wie jij werkt hiervan slachtoffer is of dreigt te worden. 

duur: 1,5 uur

Leerdoelen

• Je weet wat schadelijke praktijken zijn en wat de verschillende vormen (huwelijksdwang en achterlating, eergerelateerd geweld,  vrouwelijke genitale verminking) inhouden.
• Je hebt inzicht in de achtergronden die een rol spelen zoals eer, gender en groepsdruk.
• Je bent je bewust van je eigen houding en belemmeringen rondom dit thema.
• Je kent de stappen van de meldcode Eergerelateerd geweld en waarin deze verschilt van de meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Je weet wat signalen zijn van schadelijke praktijken.
• Je weet bij vermoedens waar je advies kan vragen, welke organisaties je kan benaderen en wat hun rollen en mogelijkheden zijn.
• Je weet hoe te handelen. 
• Je weet wat belangrijke aandachtspunten zijn bij interculturele gespreksvoering.

Accreditatie

• BPSW BPSW (Beroepsvereniging van professionals in sociaal werk): 1,5 punten
• KCKZ KCKZ (Kenniscentrum Kraamzorg): 1,5 punten
• VenV Kwaliteitsregister V&V (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland): 2 punten
• SK Jeugd SKJ (Stichting Kwaliteitsregister Jeugd): 1,5 punten | ID: SKJ214321