‘Het was zo mooi om te zien wat steun met hen gedaan heeft’

Leony, waarom heb je dit boek geschreven?

‘Als traumatherapeut en trainer heb ik de afgelopen jaren heel veel gewerkt met getraumatiseerde kinderen en de mensen om hen heen. Bij traumaklachten is therapie belangrijk. Maar ik realiseerde me steeds meer dat alle mensen in de omgeving van kinderen veel meer kunnen betekenen dan de therapeut. En dan bedoel ik niet alleen therapeuten of alle andere professionals, maar juist ook buren, sporttrainers, familieleden. Die kunnen een grote rol spelen voor een kind en diens veerkracht. Voor professionals is er al veel geschreven over trauma en hoe je kinderen kunt helpen veerkrachtig te functioneren, maar nog niets voor die belangrijke andere groep namelijk ál die mensen in de omgeving van kinderen. Die groep wil ik met dit boek graag bereiken.’

Waar gaat het boek over?

‘Mensen weten zo vaak niet wat kinderen allemaal kunnen meemaken. Hoe zij in de knel kunnen zitten thuis doordat zij opgroeien met een verslaafde of verstandelijk beperkte ouder, door grote armoede of geweld. Of doordat ze veel stress meemaken op school of in hun buurt, of door een vlucht vanwege oorlog. Dit boek gaat over deze kinderen, over wat ze meemaken en wat de effecten daarvan zijn. En over wat veerkracht is en hoe iedereen bij kan dragen aan het versterken van die veerkracht.Ik dook hiervoor in de wetenschappelijke literatuur en die kennis heb ik aangevuld met persoonlijke verhalen en praktijkvoorbeelden.’

Kevin, jij had geen makkelijke jeugd, bent nu leerkracht in het basisonderwijs en je bent 1 van de 12 mensen die door Leony geïnterviewd is. Wat vind jij van het boek?

‘Dit boek is een boek over hoop, want veerkracht gaat over hoop. Het is een heel positief boek, een hoopvol verhaal. En voor iédereen belangrijk.
Je kunt niet kiezen waar je geboren wordt. Mijn vader was verslaafd en mijn moeder stond er na een tijd alleen voor. Mijn moeder was zelf psychisch ziek en daarbij verstandelijk beperkt. Ik groeide op in armoede en met allerlei problemen. Bovendien ben ik geboren met een cerebrale parese en zodoende lichamelijk beperkt. Door alle stress en moeilijkheden thuis heb ik op een bepaald moment bedacht “Oké, ik moet het dus alleen doen”, want er was geen familie die me steunde. Mijn geluk was dat ik buiten de familie wel veel steun kreeg van mensen die op mijn pad kwamen. Zo was er in het revalidatiecentrum een fysiotherapeut, Peter, die mij zág! Die zag bijvoorbeeld dat ik niet wilde paardrijden - want dat is zo goed voor je evenwicht - of scouting – dat is goed voor je sociale contacten. Nee, ik wilde voetballen. En omdat Peter aan mij vroeg “Wat wil jij zelf?” en dingen voor mij regelde, kon ik met mijn parese en in de omstandigheden waarin ik leefde, toch voetballen! Dat heeft mij zoveel gebracht. En ik vond het zo leuk, juist ook het werken met die kinderen, dat ik vervolgens voetbaltrainer werd, deed de pabo en ben nu leerkracht op een basisschool. Die kleine dingen die mensen deden, die gaven me vertrouwen, ik kon iemand vertrouwen. En dat is een domino-effect: van het een komt het ander.’

Leony, je hebt verschillende mensen met ingrijpende ervaringen geïnterviewd. Hoe was dat?

‘Ik vond dat heel inspirerend en heb zoveel van die mensen geleerd. Allemaal gaven ze voorbeelden van hun veerkracht. Het was zo mooi om dat te zien en te horen wat steun met hen gedaan heeft. Na afloop hoorde ik van een aantal dat zij zijn teruggegaan naar hun eigen steunfiguren en hebben verteld dat zij zoveel voor hen hebben betekend. En wat ik ook heel leuk vond, was dat ze vertelden dat ze door de gesprekken hun eigen veerkracht zoveel meer voelden. Ik heb echt oprecht veel respect voor hoe zij als kind manieren hebben gevonden om door te gaan en voor wie ze uiteindelijk geworden zijn.’

Kevin, hoe doe jij dat voor de kinderen in je klas? Hoe ben jij die ‘Peter’ op school voor kinderen?

‘Ik probeer het kind te zien: het kind staat voor mij centraal, niet het probleem of het lastige gedrag dat het kind heeft. En ik blijf volhouden. Ik blijf onvoorwaardelijk bij een kind, ik laat het niet alleen. Ik geef een kind het gevoel: je hoort erbij. En ik stimuleer talenten en hobby’s. Ik heb bijvoorbeeld een leerling die erg houdt van kinderliteratuur de bibliotheek laten vullen. En ik laat hem weten dat ik vind dat hij leuke boeken uitkiest en dat hij de bieb geweldig heeft gevuld. Daar gaat het om. Dat je een moment creëert voor een kind en dan het scala aan mogelijkheden aangrijpt om dat kind om positieve aandacht te geven en iemand te laten groeien. Dat soort dingen is zo belangrijk voor kinderen.

Leony: ‘Ik gebruik zelf vaak het beeld van een emmer witte verf. Hoe lang duurt het voor die roze wordt? Bij het eerste druppeltje rood merk je niets maar het is wél belangrijk. Iedere druppel doet er toe want ze zorgen met z’n allen dat wit kleurt naar roze. Dus iedere “Peter” is belangrijk. Het is zo belangrijk dat we ons realiseren dat we door moeten blijven gaan. Wees er voor dat kind, doe iets kleins, creëer die momenten, het betekent veel. Kevin doet dat als leerkracht nu ook weer voor kinderen in zijn klas. Hij is het schoolvoorbeeld van veerkracht.’

Kevin, waarom moeten mensen volgens jou dit boek lezen?

‘Mensen moeten dit boek lezen omdat er zoveel verschillende verhalen zijn. En dat wordt inzichtelijk als je dit boek leest. Mensen denken snel dat ze iets niet kunnen oplossen maar dat hoeft ook niet. Je bent niet de oplossing, maar je bent dat druppeltje in die emmer verf.’

Leony: ‘Onder andere uit het verhaal van Kevin leerde ik weer eens hoe belangrijk volwassenen zijn in het leven van kinderen. Dus realiseer je dat jij zóveel kunt betekenen voor kinderen. En daarbij: realiseer je dat je helemaal geen deskundige hoeft te zijn, geen verstand hoeft te hebben van trauma of van therapie. Het gaat erom dat jij er bént voor een kind. Want niet iedereen groeit veilig op maar ieder kind heeft veerkracht en die veerkracht versterken is zo belangrijk. Daarmee help je een kind om te gaan met de ingrijpende gebeurtenissen die op diens pad komen. In het dagelijks leven, dat is where the magic happens!’